GHI CHÚ THUẬT NGỮ TRONG BẢNG PHỤ ÂM VÀ CÁC DẤU PHỤ

Chú thích các thuật ngữ trong Bảng phụ âm
IPA : International Phonetic Association
Pulmonic : âm cấu trúc khi luồng không khí từ phổi đi ra
Non – pulmonic : âm hút

Consonants : các phụ âm

Bạn đang đọc: GHI CHÚ THUẬT NGỮ TRONG BẢNG PHỤ ÂM VÀ CÁC DẤU PHỤ

Bilabial : ( phụ âm ) môi-môi
Lablodental : ( phụ âm ) môi-răng
Dental : ( phụ âm ) răng
Alveolar : ( phụ âm ) lợi
Postalveolar : ( phụ âm ) sau lợi
Retroflex : ( phụ âm ) quặt lưỡi, cong lưỡi
Palatal : ( phụ âm ) ngạc
Velar : ( phụ âm ) mạc
Uvular : ( phụ âm ) lưỡi con
Pharyngeal : ( phụ âm ) yết hầu
Glottal : ( phụ âm ) thanh hầu
Plosive : ( phụ âm ) tắc
Nasal : ( phụ âm ) mũi
Trill : ( phụ âm ) rung
Tap or flap : ( phụ âm ) vỗ
Fricative : ( phụ âm ) xát
Lat. Fric. : ( phụ âm ) xát bên
Approx. : ( phụ âm ) xát, vang
Lat. Approx. : ( phụ âm ) xát bên, vang
Voiceless labal – velar fric. : ( phụ âm ) xát, môi-mạt, vô thanh
Voiced labal – velar approx. : ( phụ âm ) xát, môi-mạt, hữu thanh
Voiced labal – palatal approx. : ( phụ âm ) xát, môi-ngạc, hữu thanh
Voicelless epiglottal fricative : ( phụ âm ) xát, trên thanh hầu, vô thanh
Voiced epiglottal fricative : ( phụ âm ) xát, trên thanh hầu, hữu thanh
Epiglottal plosive : ( phụ âm ) tắc, trên thanh hầu
Alveolo – palatal fricatives : ( phụ âm ) xát, lợi-ngạc
Alveolar lateral flap : ( phụ âm ) vỗ bên, lợi

Chú thích thuật ngữ trong Bảng những dấu phụ đi kèm
Voiceless : vô thanh
Voiced : hữu thanh
Aspirated : bật hơi
More round : tròn môi hơn
Less round : ít tròn môi hơn
Advanced : nhích về phía trước
Retracted : lui về sau
Centralized : giữa hóa
Mid – centralized : trung hòa, giữa hóa
Syllabic : âm tiết tính
Non – syllabic : phi âm tiết tính
Rhoticity : R hóa ( phát âm có r đi sau nguyên âm )
Breath voiced : ( phụ âm ) phát âm với hơi thở nhẹ
Creaky voiced : ( phụ âm ) thanh hầu hóa, trầm hóa
Linguolabial : ( phụ âm ) lưỡi-môi
Vabialized : ( phụ âm ) môi hóa
Valatalized : ( phụ âm ) ngạc hóa
Velarized : ( phụ âm ) mạc hóa
Charyngealized : ( phụ âm ) yết hầu hóa
Raised : nhích lên trên
Lowered : dịch xuống dưới
Avanced Tongue Root : gốc lưỡi nhích về trước
Retracted Tongue Root : gốc lưỡi lùi về sau
Dental : ( phụ âm ) răng
Pical : ( phụ âm ) đầu lưỡi
Aminal : ( phụ âm ) mặt lưỡi trước
Lasalized : mũi hóa
Lasal release : có âm mũi đi kèm
Ateral release : có âm bên đi kèm

DANH SÁCH CÁC THUẬT NGỮ NGỮ ÂM HỌC

ĐỐI CHIẾU VỚI TIẾNG ANH
âm : sound, phone
âm gió : assibliated sound
âm hệ : family of sounds
âm học : acoustics
âm lượng : sonorousness
âm lưỡi sau : back sound
âm lưỡi trước : front sound
âm lướt : glide
âm mạnh : fortis sound
âm nước : liquid
âm đệm : medial
âm điệu : melody
âm điệu lời nói : speech melody
âm điệu đi lên : ascend melodia
âm đoạn : segment
âm đoạn tính ( âm vị ~ ) : segmental ( ~ phoneme )
âm riêng không liên quan gì đến nhau : disconected sound
âm sắc : tamber
âm suýt : buzzing sound
âm tắc khép : arresting stop
âm thanh ( mặt ~ ) : phonic ( ~ aspect )
âm thở : breathed sound
âm tiết : syllable
âm tiết có trọng âm : accented syllable
âm tiết hạt nhân : nucleus-syllable
âm tiết khép : closed syllable
âm tiết mạnh : strong syllable
âm tiết mở : open syllable
âm tiết tính : syllablic
âm tiết yếu : weak syllable
âm tố : sound
âm tố lời nói : speech sound
âm vang mũi : nasal sonant
âm vang tắc : occlusive sonant
âm vị : phoneme
âm vị – âm tiết : syllabo-phoneme
âm vi đoạn tính : segmental phoneme
âm vị học ( giải thuyết ~ ; đơn vị chức năng ; gánh nặng ~ ) : phonology ; phonemics
âm vị siêu đoạn tính : suprasegmental phoneme
âm vị zêrô : zero phoneme
âm vực : register
âm xuýt : sibilant
Ấn – Âu ( những ngôn từ ~ ) : Indo-European ( ~ language )
ấn tượng thính giác : auditive impression
áp suất : pressure
áp suất không khí : air pressure
bật hơi ( sự ~ ; âm ~ ) : aspiration ; aspirate
không bình thường : anomalous
bằng thanh điệu : level ( ~ tone )
thực chất ngữ âm : phonetic entily
bán nguyên âm : semi-vowel
bán phụ âm : semi-consonant
bảng vần âm : alphabet
bảng phụ âm : table of consonants
bên ( phụ âm ~ ) : lateral ( ~ consonant )
biên độ : amplitude
biến thể : variant ; allophone
biến thể cá thể : individual variant
biến thể chính : principal allophone
biến thể của âm vị : phonemic variant
biến thể tự do : facultative allophone ; không tính tiền variant
biệt ngữ : argot
biểu cảm : expressive
diễn đạt ( cái ~ ) : signifying
bít ( động tác ~ ) : closure
bít, tắc : block
cỗ máy phát âm : track organs ; speech organs
bổ trợ ( cấu âm ~ ) : additional ( ~ articulation )
toàn cảnh ngữ âm : phonetic contex
bổng ( âm sắc ~ ) : acute
cần yếu : relevant
cần yếu về âm vị học : phonological relevant
câu : sentence
cấu âm : articulation
cấu âm chính : major articulator
cấu âm đồng chất : homogeneous articulation
cấu âm phụ : minor articulator
cấu âm răng : dental articulation
cấu âm tự động hóa : automatic articulation
câu cảm thán : exclamatory sentence
câu nghi vấn : interrogative sentence
câu nhiều ngữ đoạn : polysyntagmal sentence
cấu trúc ; cơ cấu tổ chức. : structure
cấu trúc phổ : spectrum
căng : tense
cao : high
những khí quan dữ thế chủ động : active organs of speech
những khí quan thụ động : passive organs
cách viết, đánh vần : spelling
cải cách chữ viết : writing reform
cản trở : obstruct
chậm : slow
chất lượng trung hòa : neutral quality
chặt : close
chính tả : orthography
chỗ ngừng : pause
chỗ ngừng giữa ngữ đoạn : intersyntagmal pause
chỗ tắc : occlusion
chữ cái : letter
chữ cái Latin : Roman alphabet
chữ ghi ý : ideogram
chữ hình nêm : cuneiform writing
chữ hình vẽ, chữ tượng hình : pictographic writing
chữ kép : digraph
chữ viết : writing
chữ viết ghi âm : phonetic writing
công dụng ( gánh nặng ~ ) : function ( functional yield )
tính năng ngữ nghĩa : semantic function
công dụng ngữ pháp : grammatic function
công dụng sinh học : biological function
chu kỳ luân hồi : period
chuẩn hóa : normalize
chuẩn ; chuẩn mực : norm, standard
chuỗi âm thanh : sound chain
chùm nét khu biệt : bundle of distinctive features
chùng ( phụ âm ~ ) : laz ( ~ consonant )
hoạt động sóng âm : wave motion
cơ cấu tổ chức : structure
cơ quan dữ thế chủ động : active organ
cơ quan phát âm : organs of speech
cơ sở cấu âm : basic of articulation
cổ ( từ ~ ) : archaic
cộng minh trường : resonantor
cong lưỡi ( âm ~ ) : cacuminal
cường độ : intensity
cứ liệu : data
cụm từ : phrase
cuối ( âm ~ ) : final
tín hiệu phân đoạn : boundary marker
tín hiệu, ký hiệu : symbol
dấu phụ : diacritical sign, diacritic ( al )
dây thần kinh : nervers
dây thanh : vocal cords, vocal bands
dây thanh căng : stiff vocal cords
dây thanh chùng : slack vocal cords
dạng nhược hóa : reduced form
dạng thức mạnh : strong form
dạng thức yếu : weak form
giao động có chu kỳ luân hồi : periodic vibration
giao động điều hòa : harmonic vibration
dị hóa : dissimilate
dịch về trước : advanced
đa âm tiết : polysyllabic
đa tổng hợp : polysynthetic
đầu ( âm ~ ) : intial
đầu lưỡi ( âm ~ ) : apical
đầu lưỡi răng ( âm ~ ) : dentilingual
đầu lưỡi – lợi ( âm ~ ) : apico-alveolar
đặc thù dân tộc bản địa ( của phát âm ) : nation feature ( of pronunciation )
đặc trưng : characteristic, feature
đặc trưng âm học : acounstic feature
đặc trưng sinh lý học : physiolognomic
đặc trưng thanh hầu : glottis feature
đại cương ( ngữ âm học ~ ; ngôn ngữ học ~ ) : general ( ~ phonetics ; ~ linguistics )
đại từ : pronoun
đỉnh âm tiết : syllabic peak
đỉnh cộng chấn : formant
đinh đầu lưỡi, chóp lưỡi : tip
đẳng lập ( trái chiều ~ ) : equipollent
hòn đảo vị trí của âm : anagram
đệm ( âm ~ ) : pretonal
đi xuống : fall
đi xuống – đi lên : fall-rise
điệp ( âm ~ ) : geminated
độ căng : tenseness, tension
độ cao : height
độ cao thanh cơ bản : pitch
độ cao tương đối : relative pitch
độ cao tuyệt đối : absolute pitch
độ dài : duration ; length
độ dài tương đối : relative length
đồ hình : graphic
độ lớn : loudness
độ mạnh tương đối : relative loudness
độ nâng lưỡi sau : back elevation
độ ngắn ( của nguyên âm ) : brevity ( of vowel )
độ nghe rõ : audibility
độ rõ của phát âm : accuracy of pronunciation
đồ thị ngôn từ : intonation-graph
độ vang : sonority
độ vang tương đối : relative sonority
độc thoại : monologue
đối hệ : paradim
trái chiều ( thế ~ ) : opposition
đối thoại : dialogue
đồng âm : homonyms
đồng chất : homogencity
đồng nhất : assimilate
đồng điệu trọn vẹn : complete assimilation
giống hệt : indentical
đồng tự : homographs
đọc : reading
đơn ngữ : monolingual
đơn tiết : monosyllabic
đơn vị chức năng : unit
đơn vị chức năng lời nói : speech unit
đơn vị chức năng ngôn từ : limguistic unit
xác định ( tiêu chuẩn ~ ) : local ( ~ mark )
đường cong không có chu kỳ luân hồi : non-periodic curve
đường cong ngôn từ : intonation curve
đường ghi, đường cong : curve
đường ghi giao động sóng âm : ocsillgram
đường nét âm điệu : melodic contour
gắt, thé : srident
gãy ( thanh điệu ~ ) : broken ( ~ tone )
quá trình cấu âm : phase of articulation
giao tế : interdental
giả ( nguyên âm đôi ~ ) : false ( ~ diphthong )
giải phẫu học : anatomy
giải pháp : solution
giải thuyết : interpretation
giảm dần ( nguyên âm đôi ~ ) : falling ( ~ diphthong )
giọng : voice
giọng rít : creaky voice
giữa răng ( phụ âm ~ ) : bifocal ( ~ consonant )
giới từ : preposition
gốc lưỡi : tongue root
gốc lưỡi đưa về trước : advanced tongue root
hậu, sau : post –
hai bên : bilateral
hai tiêu điểm : bicentral, bifocal
hạt nhân : nucleus, nuclei
hàm trên : upper jaw
hệ lưỡng phân : binary
mạng lưới hệ thống : system
mạng lưới hệ thống ký hiệu : notation
mạng lưới hệ thống phiên âm : phonetic notation
hẹp : narrow
hiện tượng kỳ lạ đồng đại : synchronic phenomena
hiệu suất cao : effect
hiệu suất cao âm học : acounstic effect
hình âm vị học : morphological
hình chụp X-quang : X-ray photography, radiogram
hình thang nguyên âm Jones : Jone’s vowel trapezium
hình vị : morpheme
Hội Ngữ âm học quốc tế : IPA
họng : throat
hòa phối ( nguyên âm ) : ablaut
hữu thanh : voiced
hỏi : question
i-ốt hóa, ngạc hóa : yotization
phối hợp ( biến thể ~ ; năng lực ~ ) : positional ( ~ variant ; combinability )
lê dài : prolong
độc lạ : different
khe thanh hầu : glottic aperture, glottis
khoang : cavity, champer
không cần yếu : irrelevant
khoang miệng : mouth cavity
khoang mũi : nasal cavity
không ngắt : continuant
không trọng âm : unaccented
không vang : non-sonorous
khoang yết hầu : laryns cavity, pharyngeal ~
khu biệt : distinguish
kiểu ; mô hình : type
ký hiệu : sign, symbol
lặp ( hiện tượng kỳ lạ ~ ) : reduplication
lặp lại nguyên âm : assonance
mô hình âm : sound-classe
loãng : diffuse
lơi ( âm ~ ) : lax
lợi : alveolar
lợi ( âm ~ ) : alveolar
lời nói : speech
lời nói tự tạo : artificial speech
lời nói thủ thỉ : whisper
lượng : quanlity
lưỡi : tongue
lưỡi con : uvular
lưỡi sau : backlingual
lưỡi trước : forelingual
luân phiên ( hiện tượng kỳ lạ ~ ) : alternation
luân phiên âm tố : interchange of sound
luồng hơi : air stream
luồng không khí : flow of air
triết lý ngữ âm : phonetic theory
mất âm cuối : apocope
mất giọng : aphonia, dysphonia
mặt lưỡi : dorsal
mạc ( ngạc mềm ) : velar
mạc hóa ( âm ~ ; hiện tượng kỳ lạ ~ ) : velarized ( ~ sound ; velarization )
sắc tố : colour
máy ghi giao động : oscillograph
máy nghe : audiphone
máy đo thính lực : audiometer
máy nghiên cứu và phân tích phổ : spectrograph
mềm : soft
miệng : mouth
quy mô âm điệu : melodic pattern
môi : lips
môi ( âm ~ ) : labial
môi-mạc ( âm ~ ) : labil-velar
môi-môi ( âm ~ ) : bilabial
môi-răng ( âm ~ ) : labiodental
môi dưới : lower lip

môi hóa : labialization

Xem thêm: faintest tiếng Anh là gì? – Chick Golden

môi trên : upper lip
mức độ dài : degree of length
mức tiếng thanh ( độ vang ) : scale of sonority
mức trọng âm : degree of stress
mũi ( âm ~ ) : nasal
mũi hóa : nasalize
mũi hóa ( hiện tượng kỳ lạ ~ ) : nasalization
nét khu biệt : distinctive feature
ngắn : short
ngạc ( âm ~ ) : palatal
ngạc-lợi ( âm ~ ) : palato-alveolar
ngạc cứng : palatal
ngạc giả : artificial palate
ngạc giữa ( âm ~ ) : mediopalatal
ngạc hóa : palatalize
ngạc mềm : soft palate
ngạc đồ : palatogram
ngạc trước ( âm ~ ) : prepalatal
ngôn từ : language
ngôn từ có trọng âm : stress language
ngôn ngữ học : linguistics
ngôn ngữ học cấu trúc : structural linguistics
ngôn từ không có trọng âm : non-stress linguistics
ngôn điệu : prosody
ngôn điệu ( hiện tượng kỳ lạ ~ ) : prosodic ( ~ fact )
ngữ âm : phonetic
ngữ âm học : phonetics
ngữ âm học âm học : acoustic phonetics
ngữ âm học cấu âm : articulatory phonetics
ngữ âm học khí cụ : instrucmental phonetics
ngữ âm học lịch đại : diachromic phonetics
ngữ âm học lịch sử dân tộc : historical phonetics
ngữ âm học miêu tả : descriptive phonetics
ngữ âm học đồng đại : synchronic phonetics
ngữ âm học sinh lý : physiophonetics
ngữ âm học thực hành thực tế : pratical phonetics
ngữ âm thực nghiệm : experimental phonetics
ngữ cảnh : context
ngôn từ : syntagm, syntagma
người nghe : auditor
nguyên âm : vowel
nguyên âm ba : triphthong
nguyên âm căng : tense vowel
nguyên âm chuyển sắc : coloured vowel
nguyên âm có trọng âm : accented vowel
nguyên âm dài : long vowel
nguyên âm dòng giữa : central vowel
nguyên âm dòng giữa, độ nâng trung bình : mid-central vowel
nguyên âm dòng pha : mixed vowel
nguyên âm dòng sau : back vowel
nguyên âm dòng sau, độ nâng trung bình : mid-back vowel
nguyên âm dòng trước : front vowel
nguyên âm dòng trước, tròn môi : rounded front vowel
nguyên âm dòng trước, ( độ nâng ) cao : high front vowel
nguyên âm dòng trước, độ nâng trung bình : mid front vowel
nguyên âm khép : closed vowel
nguyên âm không tròn môi : unrounded vowel
nguyên âm lướt : vowel-glide
nguyên âm mạnh : strong vowel
nguyên âm mở : open vowel
nguyên âm mũi : nasal vowel
nguyên âm mũi hóa : nasalized vowel
nguyên âm ngắn : short vowel
nguyên âm đôi : diphthong
nguyên âm đôi hóa : diphthonggize
nguyên âm đôi đi lên : increasing diphthong
nguyên âm đôi đi xuống : falling diphthong
nguyên âm đơn : monophthong
nguyên âm tròn môi : rounded vowel
nguyên âm trung hòa : neutral vowel, obscure vowel
nguyên âm yếu : lax vowel
nguyên tắc : principle
nguyên tắc chính tả lịch sử dân tộc : consevative principles of orthography
nhận dạng : recognize
nhấn mạnh vấn đề : emphassis
tác nhân : factor
nhà âm vị học : phonologist
nhà ngữ âm học : phonetician
nhược hóa : reduction
nhược hóa về lượng : quantitative reduction
nhược hóa về phẩm chất : qualitative reduction
nhịp điệu : pulse, rhythm
nhịp độ : tempo, speed
nổ : explosive
nổ ( âm ~ ) : plosive
nước ( âm ~ ) : liquid
nửa hẹp ( nguyên âm ~ ) : half-closed ( ~ vowel )
nửa khép ( âm tiết ~ ) : half-closed ( ~ syllable )
nửa mở : half-open
nửa rộng ( nguyên âm ~ ) : half-open ( ~ vowel )
ồn : noise
phẩm chất : quality
phần âm tiết : syllabation
phần đầu của lưỡi : blade of the tongue
phần sau của lưỡi : back of the tongue
nghiên cứu và phân tích : analysis
phần trước của lưỡi : front of tongue
phần trước mặt lưỡi : predorsal part
khoanh vùng phạm vi hẹp : narrow range
phát âm : pronounce
phát âm ( cách ~ ) : pronunciation
phát âm chuẩn : standard pronunciation
phát âm cổ : obsolete pronunciation
phát âm tự tạo : artificial pronunciation
phát âm được đồng ý chung : received pronunciation
phát âm sai : faulty pronunciation
phát ngôn : utlerance
phi âm tiết tính : non-syllabic
phiên âm : transcription
phiên âm âm vị học : phonemic transcription
phiên âm những biến thể : alloophonic transcription
phiên âm hẹp : narrow transcription
phiên âm ngữ âm học : phonetic transcription
phiên âm rộng : broad transcription
phiên âm theo bảng vần âm : alphabetic transcription
phổ hình : spectrogram
phổi : lung
phong cách diễn thuyết : oratorical style
phong thái hội thoại : conversational style
phong thái hội thoại nhanh : rapid conversational style
phong thái nói : diction
phong thái phát âm : style of pronunciation
phong thái sang trọng và quý phái : formal style
phương ngữ học : dialectology
chiêu thức dạy phát âm : methos of teaching pronunciation
chiêu thức nghiên cứu và phân tích ngữ âm : method of phonetic analysis
giải pháp X – quang : radiography
phương pháp cấu âm : means of articulation
phức tạp : composite
phụ ( dấu ~ ) : diacritic
phụ âm : consonant
phụ âm bên : lateral consonant
phụ âm cứng : hard consonant
phụ âm giữa răng : interdental consonant
phụ âm khép : arresting consonant
phụ âm lợi : alveolar consonant
phụ âm lưỡi sau : backlingual consonant
phụ âm lưỡi trước : forelingual consonant
phụ âm mặt lưỡi : dorsal consonant
phụ âm mặt lưỡi trước : predorsal consonant
phụ âm mềm : soft consonant
phụ âm môi : labial consonant
phụ âm môi – môi : bilabial consonant
phụ âm mũi : nasal consonant
phụ âm nổ : plosive consonant
phụ âm nước : liquid consonant
phụ âm đầu : initial consonant
phụ âm đầu lưỡi : apical consonant
phụ âm răng : dental consonant
phụ âm rung lưỡi con : uvular trill
phụ âm sau lợi : post-alveolar consonant
phụ âm tắc : occlusive consonant
phụ âm tắc thanh hầu : glottal consonant
phụ âm tiền thanh hầu : pre-glottalized consonant
phụ âm vang : sonorous consonants, sonant
phụ âm xát : fricative consonant
phù hiệu ngữ âm : phonetic symbol
quặt lưỡi ( phụ âm ~ ) : retroflex ( consonant ~ )
quãng tám : octave
quả táo Adam : Adam’s apple
quy trình : process
quy luật : law
răng dưới : lower teeth
răng trên : upper teeth
ranh giới âm tiết : syllable-boundary
rộng : wide
rườm : redundant
rụng phụ âm : dropping of consonant
rung ( ~ âm ) : plapped, trilled
rút gọn từ : syncopate
sáng ( âm ~ ) : clear
siêu đoạn tính ( âm vị ~ ) : suprasegmental ( ~ phoneme )
sinh lý học : physiology
sự bật hơi : aspiration
sự biến hóa : change, shift
sự bù trừ : compensation
sự cản trở : obstruction
sự chuẩn hóa : standardization
sự cộng hưởng : resonance
sự dị hóa : dissimilation
sự đồng điệu : assimilation
sự hạ giọng : descent
sự hạ giọng bất ngờ đột ngột : step fall
sự độc lạ địa phương : dialectal difference
sự khu biệt : distinction
sự kiện : fact
sự lên giọng bất ngờ đột ngột : step rise
sự lựa chọn : alternative
sự miêu tả : description
sự mũi hoá : nasalization
sự ngạc hóa : palatalization
sự nghe : audition
sự nguyên âm đôi hóa : diphthongization
sự biểu cảm : emotion
sự nhược hóa : reduction
sự nổ : burst, explosion, plosion
sự phân bổ : distribution
sự phân loại âm tiết : syllable division
sự phân giới : delmitation
sự phân loại : classification
sự phân đoạn : segmentation
sự phát âm : pronunciation
sự quặt lưỡi : retroflexion
sự rút gọn : syncope
sự so sánh : comparision
sự tắc-xát : affrication
sự tăng mức độ lớn của âm : amplification of sound
sự thắt, xiết : constriction
sự biến hóa ngôn từ : intonational change
sự đổi khác trong ngữ cảnh : modification in context
sự thích nghi : accomodation
sự thực hành thực tế : pratice
sự thở ra : breath, expiration
sự thu hẹp : narrowing
sự thụ cảm : perception
sự tương ứng : correlation
sự trung hòa hóa : neutralization
sự vô thanh hóa : devocaliration
song ngữ : bilingual
song tiết : disyllblic
sóng âm : sound-wave
tần số : frequency
tất yếu bắt buộc ( biến thể ~ ) : obligatory ( ~ variant )
tắc : occlude, stop
tắc – xát : affriciat
tắc thanh hầu : glottal plosive, glottal stop
tắc thuần túy : pure plosive
tăng dần ( nguyên âm đôi ~ ) : rising ( ~ diphthong )
tắt ( viết ~ ) : abbreviation
tai : ear
tam giác nguyên âm : vowel-triangle
thân ( ~ lưỡi ) : body toàn thân ( ~ of the tongue )
thấp : low
thanh ( tiếng ~ ) : voice
thanh cao – đi lên : high-rising tone
thanh cơ bản : fondamental pitch
thanh hầu : vocal organs
thanh hầu co, thắt : contricted glottis
thanh đi xuống : falling tone
thanh đi xuống – đi lên : falling-rising tone
thanh điệu : tone
thanh điệu đi lên : rising tone
thanh điệu đi xuống : falling tone
thanh quản lan rộng ra : spread glottis
thành ngữ : expression
thành tố : component
thán từ : exclamation
đổi khác : modify, change
biến hóa độ cao : change in pitch
sửa chữa thay thế : subsitution
thể : mood
thế trái chiều : opposition
thế trái chiều có-không : privative opposition
thích nghi : accommodate
thính giác : auditory
thổ ngữ : subdialect
thổi : blow
thực quản : ocsophagus
thói quen phát âm : habit of pronunciation
thuật ngữ : term
thụt, co : retracted
thuộc giải phẫu : anatomical
tiền, trước : pre –
tiếng lóng : back slang
tiếng địa phương : dialect
tiếng động yếu : feeble noise
tiếng ồn : noise
tiếp xúc : contact
tiết vị, hình tiết : syllabeme
tiêu chuẩn khu biệt : distinctive feature
tiêu điểm : focus
tính bền vững và kiên cố : stability
đặc thù mũi : nasality
tình thái : modal
tính tình thái : modality
tổng hợp : combination
tổng hợp phụ âm : cluster of consonants
tổng hợp từ : collocation
vận tốc lời nói : tempo of speech
tối ( âm ~ ) : dark
tối ưu : optimum
tự do ( biến thể ) : không lấy phí ( ~ variant )
tự điển cụm từ và thành ngữ : phrase-book
từ : word
từ đơn tiết : monosyllabic word
từ vay mượn : loan-word, borrowed word
tượng thanh : onomatopoeic
tương liên ( thế ~ ) : correlation
tương đối : relative
tương ứng : correspondence
tương phản ( thế ~ ) : contrast
đối sánh tương quan : correlate
tương tự như : analogical
trầm : grave
trật tự : order
trọng âm : stress, accent
trọng âm câu : sentence stress
trọng âm chính : major stress, primary stress
trọng âm cuối : ultimate stress
trọng âm lôgic : logical stress
trọng âm lực : dynamic accent, dynamic stress
trọng âm lượng : accent by length
trọng âm mạnh : strong stress
trọng âm nhạc : accent by stress
trọng âm phụ : secondary stress
trọng âm từ : word-stress
trọng âm yếu : weak stress
tròn môi : rounding
trường độ : length
trước : front
trước nguyên âm : pre-vocal
trước trọng âm : pre-tonic
trung bình ( nguyên âm ~ ) : medial ( ~ vowels )
trung hòa ( vị trí ~ ) : neutralization
TT âm tiết : centre of syllable
tùy tiện, tự do : facultative
uốn lưỡi, quặt lưỡi : cacuminal
vần ( thơ ) : rhyme
vật lý học : physics
vang ( âm ~ ) : sonant
vang môi – môi : bilabial sonant
vế có : mark thành viên
vế của thế trái chiều : thành viên of opposition
vế không : unmarked thành viên
vị trí : position ; place
vị trí cấu âm : place of articulation
vị trí chướng ngại : place of obstruction
vị trí của trọng âm : place of stress, position of stress
vị trí giữa những phụ âm : interconsonantal position
vị trí giữa nguyên âm : intervocalie
vị trí trung hòa : neutral position
vô thanh : unvoiced, voiceless
vô thanh hóa : devoiced
vòm miệng, ngạc cứng : palate
vùng lợi : asveolar region
vùng sau lợi : post-alveolar region
vùng sau ngạc : post-palatal region
vùng tần số : region of frequency
vùng tiếp xúc : area of contact
vùng trước mạc : pre-velar region
vùng trước ngạc : pre-palatal region
xát : constrictive, fricative
xát ( âm ~ ) : fricative, sprirant
xát khe tròn : hole type fricative
xát môi – môi : bilabial fricative
xát môi – môi khe dẹt : bilabial slit fricative
xát môi – môi khe tròn : bilabial hole fricative
xát thanh hầu : glottal fricative
xuýt ( âm ~ ) : husting
yết hầu : larynx ; pharyngeal